PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CHO BỆNH NHÂN SAU ĐỘT QUỴ TẠI NHÀ

I. Tổng quan về đột quỵ não

Đột quỵ não (tai biến mạch máu não) là tình trạng thiếu máu lên não đột ngột do tắc hoặc vỡ mạch máu não, gây tổn thương não và rối loạn các chức năng điều khiển của cơ thể. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật ở người trưởng thành.

Có hai loại đột quỵ chính:

Đột quỵ thiếu máu não (nhồi máu não): chiếm khoảng 85% các ca, xảy ra khi mạch máu bị tắc nghẽn do cục máu đông.
Đột quỵ xuất huyết não: xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu não.

Việc điều trị cấp cứu sớm, sau đó kết hợp phục hồi chức năng tích cực là chìa khóa giúp bệnh nhân hồi phục chức năng vận động và nâng cao chất lượng sống.

II. TẬP LUYỆN PHỤC HỒI CHỨC NĂNG SAU ĐỘT QUỴ TẠI NHÀ

Sau khi xuất viện, bệnh nhân cần tiếp tục chương trình tập luyện phục hồi tại nhà dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Mục tiêu là:

Kích thích não bộ thông qua các bài tập lặp đi lặp lại.
Tăng cường tính dẻo dai thần kinh.
Phục hồi vận động, phòng tránh teo cơ và co cứng khớp.

1. Gương trị liệu phục hồi chức năng tay

Phương pháp: Dùng một chiếc gương đặt song song với phần tay lành. Tay yếu/liệt được đặt sau gương và không thấy được. Tay lành cử động trước gương để tạo cảm giác như cả hai tay đang vận động. Não sẽ bị “đánh lừa” và kích hoạt phục hồi ở tay yếu.

Lợi ích: Kích thích vận động, kiểm soát đau và cải thiện tình trạng bỏ quên nửa người.

2. Thực hành tinh thần (Mental Practice)

Phương pháp: Trước khi thực hiện bài tập, bệnh nhân hình dung trong đầu quá trình tập luyện trong 5 phút.

Lợi ích: Kích hoạt hệ thần kinh, cải thiện khả năng điều khiển vận động mà không cần cử động thực tế.

3. Bài tập cho chân yếu/liệt

Duỗi thẳng đầu gối: Ngồi, duỗi một chân, giữ 3 giây rồi hạ xuống. Lặp lại 10 lần mỗi chân.

Nâng đầu gối về ngực: Ngồi, nâng đầu gối lên ngực, lặp lại 10 lần mỗi chân.

Gập bàn chân: Bắt chéo chân yếu lên chân lành, gập bàn chân về phía ống chân 15–20 lần.

Vặn thân mình: Ngồi thẳng, đặt tay phải ra ngoài đùi trái, xoay nhẹ thân người sang trái rồi đổi bên.

Gập gối khi nằm: Nằm ngửa, đưa đầu gối lên ngực, giữ siết cơ bụng rồi hạ xuống. 10 lần mỗi bên.

Gập duỗi một bên khi nằm: Nâng chân lên và hạ xuống trong tư thế nằm, giữ cố định thân.

Thả lỏng đầu gối hai bên: Nằm, mở rộng đầu gối lần lượt sang hai bên rồi quay về trung tâm.