MỠ NÂU LÀ GÌ?
- Các tế bào trong mỡ nâu chứa đầy ty thể giàu chất sắt từ đó tạo màu nâu cho mỡ.
- Con người có xu hướng có nhiều mỡ nâu khi còn nhỏ và mất đi phần lớn mỡ này khi già đi.
- Cấu tạo đặc trưng mỡ nâu là chứa một giọt nhỏ lipid và nhiều ty thể biểu hiện duy nhất protein tách cặp 1(UCP1) có tác dụng tách quá trình phosphoryl hóa khỏi quá trình sản xuất ATP,từ đó giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt(gọi là sinh nhiệt không run)
MỠ NÂU HOẠT ĐỘNG NHƯ THẾ NÀO?
- Việc sinh nhiệt được điều hòa bằng cách giải phóng norephephrene từ các dây thần kinh giao cảm chi phối mô khi các thụ thể da và thụ thể nhiệt trung tâm tiếp xúc với lạnh làm phân hủy và đốt cháy chất béo trung tính nội bào,sau đó là sự hấp thu và đốt cháy chất nền tuần hoàn(chủ yếu là lipid và glucose) qua đó giúp duy trì nhiệt độ trong cơ thể.
- Mỡ nâu dự trữ nhiều năng lượng hơn trong không gian nhỏ hơn mỡ trắng.Nhiệt độ lạnh kích hoạt mỡ nâu dẫn đến thay đổi trao đổi chất khác nhau trong cơ thể.
- Mỡ nâu tiêu hao năng lượng thay vì tích trữ năng lượng dựa trên những giọt lipid nội bào nhỏ và ty thể dày đặc.
MỠ NÂU PHÂN BỐ NHƯ THẾ NÀO TRONG CƠ THỂ?
- Mỡ nâu cổ điển nằm xung quanh những mạch máu lớn, ở những vị trí giải phẫu có tính nhất quán như giữa bả vai,xung quanh thận,cổ ,vùng thượng đòn và dọc theo tủy sống.
- Trẻ sơ sinh mỡ nâu chiếm 5% khối lượng cơ thể và nằm ở lưng,dọc theo nửa trên của cột sống và hướng về phía vai,bao bọc thận và tuyến thượng thận.
- Một người đàn ông 68kg,có thể có khoảng 15kg mỡ(trong đó khoảng 60-90g mỡ nâu),60g mỡ nâu có khả năng đốt cháy 300 đến 500 calories năng lượng mỗi ngày,có thể giảm 0.5kg mỗi tuần.
VAI TRÒ CỦA MỠ NÂU ĐỐI VỚI CƠ THỂ?
- Chức năng chính của mỡ nâu là sinh nhiệt,điều hòa nhiệt độ cơ thể trong môi trường lạnh.
- Nếu được kích thích tối đa mỡ nâu có thể sử dụng tới 20% nhu cầu calo cơ bản,nhờ đó mỡ nâu trở thành công cụ tiềm năng quan trọng để chống lại các biến chứng của bệnh béo phì.
- Đốt cháy calo:mỡ nâu sử dụng nhiều calo hơn các tế bào mỡ khác qua đó giúp đốt cháy lượng mỡ dự trữ.
- Mỡ nâu giúp làm giảm lượng mỡ trắng dự trữ ,nhờ vậy giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tiểu đường,tim mạch,béo phì.
- Ổn định lượng đường trong máu:Do mỡ nâu sử dụng đường trong máu để cung cấp năng lượng cho các tế bào
NHỮNG YẾU TỐ CÓ THỂ KÍCH HOẠT MỠ NÂU?
Mỡ nâu dựa vào glucose và axit béo làm nhiên liệu trao đổi chất,sau khi kích hoạt mỡ nâu thì tăng tiêu hao năng lượng,tăng thải glucose từ đó giúp giảm cân.
- Tiếp xúc với lạnh(ra ngoài trời lạnh,tắm nước lạnh,nhiệt độ phòng thấp) kích hoạt nhiều mỡ nâu:tiếp xúc với nhiệt độ mát hơn khiến cơ thể tạo ra nhiều mỡ nâu hơn(tiếp xúc với nhiệt độ thấp hơn đã tăng hoạt động của gen chuyển đổi mỡ trắng thành mỡ nâu).
- Tập Thể Dục:tăng cường tập thể dục và hoạt động thể chất có thể giúp tăng cường một loại Protein là irisin(loại protein có khả năng chuyển đổi mỡ trắng thành mỡ nâu),ngoài ra các tế bào cơ giải phóng irisin sau hoạt động giúp ổn định lượng đường trong máu,đưa glucose vào tế bào.
- Kích thích sản xuất melatonin(Hormon điều chỉnh chu kỳ ngủ-thức của cơ thể),melatonin làm tăng sự hiện diện của chất béo màu be.Kích thích sản xuất melatonin bằng cách:Tránh tiếp xúc với ánh sáng vào ban đêm(TV,máy tính và các màn hình khác),tiếp xúc với ánh nắng mặt trời vào ban ngày và nạp nhiều thực phẩm giàu melatonin(hạnh nhân,cà chua,bạch đậu khấu,anh đào,rau mùi)
- Đừng nhịn đói:ăn vừa đủ để thỏa mãn cơn đói giúp thúc đẩy hoạt động của tế bào thần kinh biến mỡ trắng thành mỡ nâu.Ăn quá nhiều chẳng những làm tăng mỡ trắng mà còn cản trở khả năng đốt cháy calo của mỡ nâu.Ăn quá ít làm cho quá trình kích hoạt mỡ nâu chậm lại.
- Một số loại thuốc có thể làm tăng mỡ nâu:Thyazolidinediones(TZD)(thuốc dùng để điều trị kháng insulin trong bệnh đái tháo đường.
Để lại một bình luận