Print

Bệnh Parkinson là một rối loạn thần kinh tiến triển ảnh hưởng chủ yếu đến hệ vận động. Sự suy giảm dopamine trong não gây ra các triệu chứng như run tay chân, cứng cơ, chậm chạp trong cử động và mất thăng bằng. Hiện chưa có cách chữa khỏi hoàn toàn, nhưng các phương pháp điều trị như dùng thuốc, vật lý trị liệu và phẫu thuật kích thích não sâu (DBS) có thể giúp kiểm soát triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Phục hồi chức năng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện vận động, duy trì khả năng tự lập và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

I/Bài tập luyện sức mạnh:

1. Squat (Ngồi xuống – Đứng lên)

🔹 Tác dụng: Tăng sức mạnh cơ đùi và mông, hỗ trợ đứng dậy dễ dàng hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng thẳng, chân rộng bằng vai.
✅ Từ từ hạ thấp người xuống như đang ngồi ghế, lưng thẳng.
✅ Giữ tư thế này 2-3 giây rồi đứng lên.
✅ Lặp lại 10-15 lần.
📌 Lưu ý: Có thể bám vào bàn ghế nếu cảm thấy mất thăng bằng.

2. Leg Lifts (Nâng chân)

🔹 Tác dụng: Cải thiện sức mạnh cơ chân, giúp đi lại dễ dàng hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Ngồi trên ghế, giữ lưng thẳng.
✅ Nâng một chân thẳng ra trước, giữ trong 5 giây.
✅ Hạ chân xuống từ từ, đổi bên.
✅ Lặp lại mỗi chân 10 lần.

3. Heel Raises (Nhón gót chân)

🔹 Tác dụng: Tăng sức mạnh bắp chân, giúp giữ thăng bằng tốt hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng thẳng, tay bám nhẹ vào ghế hoặc tường.
✅ Nhón gót chân lên cao nhất có thể, giữ 2-3 giây.
✅ Hạ xuống từ từ, lặp lại 10-15 lần.

4. Wall Push-ups (Chống đẩy vào tường)

🔹 Tác dụng: Tăng sức mạnh cánh tay, vai và cải thiện khả năng giữ thăng bằng.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng cách tường khoảng 50cm, đặt hai tay lên tường ngang vai.
✅ Từ từ hạ người về phía tường, giữ lưng thẳng.
✅ Đẩy người về lại vị trí ban đầu.
✅ Lặp lại 10-15 lần.

5. Seated Marching (Ngồi nâng cao đùi)

🔹 Tác dụng: Cải thiện sự linh hoạt của chân, giúp đi lại dễ dàng hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Ngồi thẳng trên ghế, hai chân chạm sàn.
✅ Nâng một đầu gối lên cao, như đang bước đi.
✅ Giữ 2-3 giây rồi hạ xuống, đổi chân.
✅ Lặp lại 10-15 lần mỗi bên.

II/Bài tập thăng bằng:

Bệnh nhân Parkinson thường gặp khó khăn trong việc giữ thăng bằng, dễ bị té ngã khi di chuyển. Các bài tập dưới đây sẽ giúp cải thiện sự ổn định, kiểm soát cơ thể tốt hơn và giảm nguy cơ té ngã.

1. Bài tập Đứng một chân (Single-Leg Stand)

🔹 Tác dụng: Cải thiện thăng bằng, giúp đi lại ổn định hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng thẳng, hai chân rộng bằng vai, tay bám nhẹ vào ghế hoặc tường.
✅ Nâng một chân lên, giữ trong 5-10 giây.
✅ Đổi bên, lặp lại mỗi chân 5-10 lần.
📌 Lưu ý: Khi quen dần, có thể thử buông tay để tăng độ khó.

2. Bài tập Đi trên đường thẳng (Tandem Walking)

🔹 Tác dụng: Cải thiện khả năng giữ thăng bằng khi bước đi.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đặt một chân trước chân kia sao cho gót chân trước chạm vào mũi chân sau.
✅ Bước chậm rãi theo đường thẳng khoảng 3-5 mét.
✅ Giữ lưng thẳng, mắt nhìn về phía trước.
✅ Lặp lại 2-3 lần.
📌 Lưu ý: Có thể đi cạnh tường hoặc bám vào bàn ghế nếu cần.

3. Bài tập Chuyển trọng lượng (Weight Shifting)

🔹 Tác dụng: Giúp cải thiện khả năng di chuyển và đứng vững.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng thẳng, hai chân rộng bằng vai.
✅ Dồn trọng lượng sang chân trái, giữ 3 giây.
✅ Chuyển sang chân phải, giữ 3 giây.
✅ Lặp lại 10 lần mỗi bên.
📌 Lưu ý: Khi quen, có thể nhấc nhẹ chân lên để tăng thử thách.

4. Bài tập Nhón gót và Kiễng chân (Heel-to-Toe & Toe-to-Heel Raises)

🔹 Tác dụng: Cải thiện khả năng giữ thăng bằng khi đứng và di chuyển.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng thẳng, tay bám nhẹ vào ghế hoặc tường.
✅ Nhón gót chân lên, giữ 3 giây, rồi hạ xuống.
✅ Sau đó, nhấc mũi chân lên, giữ 3 giây, rồi hạ xuống.
✅ Lặp lại 10-15 lần.
📌 Lưu ý: Có thể làm bài tập này khi đánh răng hoặc rửa bát để tận dụng thời gian.

5. Bài tập Ngồi xuống – Đứng lên (Sit-to-Stand)

🔹 Tác dụng: Tăng cường khả năng kiểm soát cơ thể khi chuyển tư thế.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Ngồi trên ghế, hai chân đặt vững trên sàn.
✅ Từ từ đứng dậy mà không dùng tay chống.
✅ Ngồi xuống từ từ.
✅ Lặp lại 10-15 lần.
📌 Lưu ý: Nếu khó khăn, có thể dùng tay hỗ trợ ban đầu.

III/Bài tập kéo giãn:

Kéo giãn là một phần quan trọng trong việc phục hồi chức năng cho bệnh nhân Parkinson. Những bài tập này giúp giảm cứng cơ, tăng cường sự linh hoạt và cải thiện phạm vi vận động, từ đó giúp người bệnh di chuyển dễ dàng hơn.

1. Bài tập Kéo giãn cổ

🔹 Tác dụng: Giảm căng cứng cổ, giúp quay đầu dễ dàng hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Ngồi hoặc đứng thẳng, thả lỏng vai.
✅ Nghiêng đầu sang bên phải, giữ 10-15 giây.
✅ Đổi sang bên trái, giữ 10-15 giây.
✅ Lặp lại 3-5 lần mỗi bên.
📌 Lưu ý: Không rướn vai lên khi kéo giãn.

2. Bài tập Kéo giãn vai và cánh tay

🔹 Tác dụng: Giúp cử động vai linh hoạt hơn, hỗ trợ trong sinh hoạt hàng ngày.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đưa tay phải qua ngực, dùng tay trái kéo nhẹ về phía vai trái.
✅ Giữ tư thế này trong 10-15 giây.
✅ Đổi bên và lặp lại 3-5 lần.
📌 Lưu ý: Hít thở đều, không gồng vai.

3. Bài tập Kéo giãn lưng trên (Mở rộng ngực)

🔹 Tác dụng: Giúp giảm cứng cột sống, cải thiện tư thế.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đan hai tay ra sau lưng, kéo nhẹ xuống và mở rộng ngực.
✅ Giữ trong 10-15 giây.
✅ Lặp lại 3-5 lần.
📌 Lưu ý: Nếu khó thực hiện, có thể đặt hai tay lên hông và nhẹ nhàng đẩy khuỷu tay ra sau.

4. Bài tập Xoay thân (Twist Stretch)

🔹 Tác dụng: Giúp giảm cứng cột sống, hỗ trợ xoay người dễ dàng hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Ngồi trên ghế, đặt tay phải lên đầu gối trái.
✅ Xoay nhẹ người về bên trái, giữ 10-15 giây.
✅ Đổi bên và lặp lại 3-5 lần.
📌 Lưu ý:Xoay nhẹ nhàng, không giật mạnh.

5. Bài tập Kéo giãn gân kheo (Hamstring Stretch)

🔹 Tác dụng: Giúp chân linh hoạt, hỗ trợ đi lại dễ dàng hơn.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Ngồi trên ghế, duỗi thẳng một chân ra trước.
✅ Cúi nhẹ người về phía trước, giữ lưng thẳng.
✅ Giữ trong 10-15 giây rồi đổi chân.
✅ Lặp lại 3-5 lần.
📌 Lưu ý: Không cần cúi quá sâu, chỉ cần cảm thấy kéo giãn là đủ.

6. Bài tập Kéo giãn bắp chân (Calf Stretch)

🔹 Tác dụng: Giúp giảm căng cơ bắp chân, hỗ trợ giữ thăng bằng.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng đối diện tường, đặt hai tay lên tường ngang vai.
✅ Đưa một chân ra sau, duỗi thẳng gối, giữ gót chạm sàn.
✅ Giữ trong 10-15 giây, đổi bên và lặp lại 3-5 lần.
📌 Lưu ý: Nếu khó giữ thăng bằng, có thể tập khi ngồi.

7. Bài tập Kéo giãn hông (Hip Flexor Stretch)

🔹 Tác dụng: Giúp cải thiện khả năng bước đi và giữ tư thế thẳng.
🔹 Cách thực hiện:
✅ Đứng thẳng, một chân bước về phía trước, chân sau duỗi thẳng.
✅ Hạ nhẹ hông xuống, giữ trong 10-15 giây.
✅ Đổi bên và lặp lại 3-5 lần.
📌 Lưu ý: Có thể bám vào ghế hoặc tường để giữ thăng bằng.

Lưu ý quan trọng

• Luôn giữ tâm lý thoải mái, tránh lo lắng và áp lực.
• Luyện tập đều đặn mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Nếu gặp khó khăn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu.

Thực hiện các bài tập trên sẽ giúp bệnh nhân Parkinson cải thiện vận động, tăng cường sức khỏe và duy trì cuộc sống chất lượng hơn!

Print